ویلیام دلبرت گن کیست؟

از مزرعه‌ای در تگزاس تا تبدیل شدن به افسانه وال‌استریت

نام ویلیام دلبرت گن (W.D. Gann) برای بسیاری از معامله‌گران معاصر یادآور خطوط زاویه‌ای روی نمودارها، مربع ۹ و چرخه‌های زمانی است. اما پشت این ابزارهای تکنیکال، داستان زندگی مردی نهفته است که از دل فقر و کشاورزی در تگزاس برخاست، با نبوغش در ریاضیات و علاقه عجیبش به نجوم، راهی وال‌استریت شد و به یکی از افسانه‌های تاریخ بازارهای مالی تبدیل شد.

کودکی و ورود به بازار

گن در سال ۱۸۷۸ در لوفکین تگزاس در خانواده‌ای فقیر و کشاورز به دنیا آمد. او تا یازده سالگی به مدرسه نرفت و خواندن را با کتاب مقدس یاد گرفت. بیشتر دانسته‌های اولیه‌اش از همین کتاب بود. پدربزرگ ستاره‌شناس او نیز باعث شد گن خیلی زود با مفهوم چرخه‌ها و نجوم آشنا شود؛ موضوعی که بعدها بخش جدایی‌ناپذیر روش‌های معاملاتی او شد.

او ابتدا در انبار پنبه اصول اولیه تجارت کالا را یاد گرفت. سپس در تکسارکانا به‌عنوان کارگزار مشغول شد و شب‌ها در مدرسه کسب‌وکار به تحصیل ادامه داد. در سال ۱۹۰۳ به نیویورک رفت و در وال‌استریت شغلی پیدا کرد. تنها یک سال بعد، شرکت کارگزاری خودش به نام W.D. Gann & Company را تأسیس کرد.

رکوردهای معاملاتی خارق‌العاده

گن تنها یک نظریه‌پرداز نبود، بلکه در عمل هم به موفقیت‌های بزرگ رسید:

• ۱۹۰۸:  تبدیل ۱۳۰ دلار به ۱۲,۰۰۰ دلار در ۳۰ روز
• ۱۹۲۳:  افزایش ۹۷۳ دلار به ۳۰,۰۰۰ دلار در ۶۰ روز
• ۱۹۳۳:  ۴۲۲ معامله موفق از میان ۴۷۹ معامله (۸۸٪ موفقیت)
• ۱۹۴۶:  سود ۱۳,۰۰۰ دلاری از سرمایه ۴,۵۰۰ دلاری در سه ماه (بازدهی ۴۰۰٪)

این اعداد در همان دوران او را به‌عنوان یک نابغه و پیش‌بین بی‌رقیب بازار مطرح کردند.

کتاب‌ها و نشریه‌ها

گن علاوه بر معامله‌گری، نویسنده و ناشر پرکاری بود. برخی از مهم‌ترین آثار او عبارت‌اند از:

• 45 Years in Wall Street
• How to Make Profits in Commodities
• The Tunnel Thru the Air کتابی داستانی با مفاهیم پنهان درباره پیش‌بینی بازار

او همچنین نشریاتی مانند Supply and Demand Newsletter  و The Busy Man’s Service  را منتشر کرد که پیش‌بینی‌های سالانه و سیگنال‌های معاملاتی ارائه می‌دادند.

ابزارهای معاملاتی گن

گن فن (Gann Fan)

یکی از شناخته‌شده‌ترین ابزارهای اوست: مجموعه‌ای از خطوط زاویه‌دار که از یک نقطه مهم روی نمودار رسم می‌شوند. خط اصلی زاویه ۴۵ درجه یا خط 1×1 است. زاویه‌های دیگر مثل ۱:۲، ۱:۳، ۲:۱ و … نیز اضافه می‌شوند تا ساختاری شبیه پنکه ایجاد کنند.
📌  کاربرد: شناسایی سطوح حمایت و مقاومت، اندازه‌گیری قدرت روند، پیش‌بینی نقاط بازگشت.

مربع ۹ (Square of 9)

جدولی مارپیچی از اعداد که از مرکز آغاز شده و به بیرون گسترش می‌یابد. گن از آن برای ارتباط دادن قیمت‌ها و زمان‌ها استفاده می‌کرد. این مربع ابزاری برای یافتن الگوهای تکرارشونده در بازار بود.

اندیکاتورها و ابزارهای مشتق‌شده

• Gann HiLo Activator نمایش نقاط حمایت و مقاومت با دو خط بالا و پایین کندل‌ها
• Gann Oscillator نوسانگر بر پایه تفاوت میان میانگین‌های متحرک
• Swing Chart نمودار ترکیبی از خطوط افقی و مورب برای نمایش نوسانات
  
  
  

  
  اصول معاملاتی گن

• مطالعه زمان:  به باور گن، زمان مهم‌ترین عامل در بازار است. او می‌گفت تغییر روندها بیشتر بر اساس زمان اتفاق می‌افتند تا قیمت.
• تحلیل قیمت:  زاویه‌ها و نسبت‌های هندسی نشان می‌دهند بازار در چه جهتی حرکت می‌کند.
• بررسی الگوها:  تکرارپذیری تاریخ، اساس تفکر گن بود.
• روانشناسی و انضباط:  او اعتقاد داشت که بدون نظم ذهنی، هیچ تحلیلی کارساز نیست.

مدیریت ریسک به سبک گن

یکی از مهم‌ترین باورهای گن این بود که موفقیت در بازار نه از پیش‌بینی درست، بلکه از مدیریت ریسک می‌آید. او بارها در نوشته‌هایش تأکید کرده که بدون تعیین حد ضرر (Stop Loss) ، حتی بهترین تحلیل‌ها هم می‌توانند به فاجعه ختم شوند. گن همیشه معامله‌گران را تشویق می‌کرد که از همان لحظه ورود به معامله، نقطه خروج را هم مشخص کنند.

او همچنین اعتقاد داشت اندازه هر موقعیت باید بر اساس نسبت ریسک به سود تعیین شود. به بیان ساده‌تر، اگر یک معامله‌گر در برابر ۱ دلار ریسک، انتظار ۳ دلار سود ندارد، ورود به آن معامله بی‌معنی است. این اصل بعدها به یکی از پایه‌های ثابت مدیریت ریسک مدرن تبدیل شد.

گن حتی استفاده از ابزارهای خودش مثل گن فن را در کنار تایم‌فریم‌های مختلف و سایر اندیکاتورها توصیه می‌کرد. او می‌گفت: «یک نشانه کافی نیست، باید چندین تاییدیه کنار هم قرار گیرد تا ارزش معامله داشته باشد.»

چرخه‌های نجومی و زمانی

بخش بحث‌برانگیز اما جذاب کار گن، توجه او به چرخه‌های نجومی بود. او باور داشت که بازار آینده بازتاب گذشته است و تاریخ همواره در دوره‌های زمانی مشخص تکرار می‌شود. به همین دلیل، چرخه‌های بلندمدت را برای پیش‌بینی بحران‌ها و تغییر روندها بررسی می‌کرد.

• چرخه ۶۰ ساله:  گن آن را مهم‌ترین چرخه می‌دانست و معتقد بود هر ۶۰ سال، بازار الگوهای مشابهی را بازتولید می‌کند. این چرخه شامل سه دوره ۲۰ ساله است و او نمونه‌های زیادی از تکرار روندها در فواصل ۶۰ ساله را ارائه کرده بود.
• چرخه ۹۰ ساله:  به گفته او، این چرخه می‌تواند بحران‌های مالی بزرگ را نشان دهد. برخی طرفداران گن ادعا می‌کنند او حتی وقوع بحران‌های قرن بیستم را با همین چرخه‌ها پیش‌بینی کرده بود.

گن برای این تحلیل‌ها علاوه بر داده‌های تاریخی، از حرکت سیاره‌ها و ستارگان هم الهام می‌گرفت. همین باعث شد کار او گاهی به «طالع‌بینی مالی» تعبیر شود. هرچند بسیاری از اقتصاددانان سنتی این بخش از نظریاتش را نقد کرده‌اند، اما حقیقت این است که رویکرد او بارها در بازار کارایی خود را نشان داده است.

مزایا و معایب روش گن

مانند هر روش دیگری، تحلیل به سبک گن هم مزایا و محدودیت‌های خاص خودش را دارد.

از یک طرف، زاویه‌ها و ابزارهای گن می‌توانند نقاطی را نشان دهند که در نگاه اول روی نمودار پنهان‌اند. بسیاری از معامله‌گران با کمک گن فن توانسته‌اند سطوح حمایتی یا مقاومتی پیدا کنند که هیچ ابزار دیگری آن‌ها را آشکار نکرده است. ترکیب گن با ابزارهای دیگر، مثل خطوط روند یا میانگین‌های متحرک، به تحلیلگران امکان می‌دهد تصویری چندبعدی از بازار داشته باشند.

اما در سوی دیگر، یکی از چالش‌های بزرگ استفاده از روش گن «ذهنی بودن» آن است. اینکه یک زاویه از کدام نقطه رسم شود یا یک چرخه دقیقاً از کجا شروع گردد، می‌تواند بین دو معامله‌گر کاملاً متفاوت باشد. این ذهنی‌بودن گاهی باعث نتایج متناقض می‌شود. همچنین در بازارهای بسیار پرنوسان، سیگنال‌های گن ممکن است اشتباه یا دیرهنگام باشند.

میراث گن در دنیای امروز

امروز، یک قرن پس از فعالیت‌های گن، ابزارهای او همچنان در نرم‌افزارهایی مثل متاتریدر و تریدینگ‌ویو به‌صورت پیش‌فرض وجود دارند. بسیاری از معامله‌گران فارکس، سهام و حتی کریپتو از Gann Fan  یا Square of 9  برای یافتن سطوح کلیدی استفاده می‌کنند.
تأثیر او بر دنیای تحلیل تکنیکال انکارناپذیر است: ترکیب هندسه، زمان و روانشناسی بازار، میراثی است که هنوز زنده است.

جمع‌بندی

ویلیام دلبرت گن نمونه‌ای است از اینکه معامله‌گری می‌تواند فراتر از خرید و فروش باشد؛ می‌تواند ترکیبی از علم، هنر و حتی فلسفه باشد. او نشان داد که:
برای پیش‌بینی آینده بازار، کافی است به دقت به گذشته نگاه کنیم.
از پسرکی فقیر در مزرعه‌های تگزاس تا نابغه‌ای در تالارهای وال‌استریت، داستان گن همچنان الهام‌بخش است.